Retour de France 2023

Na de winterse tour de Pyrenees in 2021 had Christian in 2022 toch de moed gevonden voor een hernieuwde uitgave van de ‘Retour de France’, dit keer samen met Thijs. Het duo had als doel om binnen 7 dagen een route van ruim 1600km km richting Nederland te voltooien. De route liep via een stukje middellandse zee langs de Rhone richting Lyon, om vervolgens via de Saone en Maas in Nederland uit te komen.

Na een gezellige week in de Midi-Pyreneeën vertrokken Thijs en Christian op 17 April. Bij zonsopgang werd koers gezet richting de eerste bestemming: Agde. Terwijl de zon langzaam de gele velden van de Midi-Pyreneeën belichte, moesten er enkele korte klimmetjes overwonnen worden. De kuitenbijters van de Midi-Pyreneeën hakken er normaal al redelijk in, maar zijn op een fiets van ruim 20 kilo extra zwaar.

Na 2.5 uur zaten de eerste 50 kilometer erop, waarna er in een voorstad van Toulouse gestopt werd voor een goed ontbijt. Vervolgens moest Toulouse doorruist worden, maar de stad leek in een grote bouwput veranderd te zijn. Werkelijk overal waren werkzaamheden, waardoor er dwars door het centrum gereden moest worden.

Vanuit Toulouse werd aangekoerst op Carcassonne. De route liep over diverse jaagpaden langs het Canal du Midi waarop goed tempo gemaakt kon worden. Waar een matige tegenwind de eerste uren nog een beetje fris gemaakt had, zorgde een sterker wordende zon voor een oplopend temperatuur. Na iets meer dan 100km konden op de Col de Samson de arm en beenstukken uit.

Op de top van de col werd snel een 100 cols stikker geplakt, maar in de afdaling ging het mis. Een bij vloog Christians bril in en stak hem boven zijn oog. De zwelling viel gelukkig mee, dus er kon verder gereden worden. Via Castelnaudary werd Carcassonne bereikt. Met uitzicht op het historische Château Comtal werd snel een supermarkt lunch gegeten, voor er aan de laatste 120km begonnen werd.

Een steeds dikker wordend oog van Christian drukte het tempo, maar gelukkig liep de weg continu vals plat omlaag. Langzaam maar zeker naderde het duo de middellandse zee. Na talloze spookdorpjes gepasseerd te zijne werd rond 10 uur Ristorante Del Arte in Agde bereikt. Na ruim 5000 calorieën verbrand te hebben was het zeer belangrijk om die aan te vullen voor de dag erna.

Na het avondeten moest nog een camping gevonden te worden. Agde deed aan als een soort vertalen Lloret de mar van 20 jaar geleden. Diverse campings zagen er uiterst twijfelachtig uit. Nadat de beoogde camping een nudisten camping bleek te zijn, werd er uiteindelijk een vlak bij het Étang de Thau gevonden.

De kleine tentjes opzetten in het donker was nog best een uitdaging, maar vlak voor 1 uur konden de ogen toch dicht. Al snel bleek dat het s’nachts nog best koud is in deze tijd van het jaar. Christian had zijn tent half open laten staan om het een beetje te laten luchten, maar de temperatuur was gedaald tot 3 graden. Na een paar jumping jacks rolde hij zich weer op in zijn slaapzak.

De volgende ochtend begon met een bezoek aan de Pharmacie. Christian had een allergische reactie op de killerbee van de dag ervoor, en kreeg zijn rechteroog amper open. Hoewel met een oog slapen en met zijn andere oog fietsen wel handig zou zijn voor hem, moest er toch iets gedaan worden. Al snel werd er wat zware antihistamine tevoorschijn getoverd, en kon de etappe echt beginnen.

Bij het vertrek volgde de beloning van de 280km de dag ervoor: De middellandse zee. De duinen langs de kustlijn van Languedoc de Camargue waren werkelijk prachtig. Aan het einde van de lange kustrook lag het Venetië van Frankrijk, Sete, te wachten op het duo. Diverse openstaande bruggen zorgden voor nogal wat oponthoud, maar de stad zelf was een verborgen parel.

De grote vissersplaats heeft een hoog kunstenaarsgehalte en staat bekend om de vele kanalen die kriskras door de stad lopen. De kanalen zijn 350 jaar geleden aangelegd door de zonnekoning Louis XIV als handelsroute van en naar de Mediterrane. Wat verder opviel waren de vele statige luxe panden en pleintjes, vaak voorzien van aparte streetart.

Na een stop bij een Artisanale Boulangerie voor een stevig frans ontbijt werd de route richting Montpellier vervolgd. De route liep over strakke fietspaden langs diverse meertjes vol met Flamingo’s. Het centrum van Montpellier werd overgeslagen, maar na 110km diende de volgende highlight van de dag zich aan: Het Rome van Frankrijk, namelijk Nîmes.

In de historische binnenstad van deze oude stad werden plaatjes gemaakt van Les Arrènes, het kleinere kopie van het Romeinse Colosseum en de imposante Cathedrale Notre-Dame-Et-Saint-Castor de Nimes.

Na wat schitterende fietspaden dwars door de Ardèche bereikte het duo hun volgende culturele stop: De Pont du Gard. De Pont Du Gard is een Romeins aquaduct dat later is uitgebreid tot brug. Het bouwwerk ligt iets ten zuiden van het plaatsje Vers-Pont-du-Gard nabij Uzès, en staat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Dat dit een bekend object is zagen ze al snel aan de vele “Aziaat+Camera groepjes” en diverse schoolklassen die er rondstruinden met een meester of juf voorop. In 2019 was dit tevens de startplaats voor de 17e etappe in de Tour de France.

Het late vertrek in combinatie met het vele sightseeing zorgde ervoor dat het originele tijdschema zoals vanouds de prullenbak in kon. Het slot van de etappe werd ingekort, en in plaat van een camping werd er snel een budget hotel geboekt. Rond 11 uur werd er nog net op tijd ingecheckt in Bollène voor een paar uurtjes slaap.

De derde dag begon voor Christian met het wegwerken van een (groot) aantal achterstallige mailtjes. Het hebben van een eigen bedrijf geeft veel vrijheid, maar betekent ook dat het werk altijd doorgaat! Thijs sliep ondertussen wat bij, maar om 10 uur was het toch echt tijd om te vertrekken. Bestemming: Lyon, 200km verderop. Geheel volgens traditie werd eerst nog even een goede ontbijttent opgezocht om de dag met een volle tank te beginnen.

Frankrijk kenner en routebouwer Noah had zich uitgesloofd voor de route van de derde etappe. De route liep grotendeels over de ViaRhôna (EuroVelo 17) route, maar hij had met oog voor detail enkele mooie stukjes erin gelegd.

De ViaRhôna meandert circa duizend kilometer langs de Rhône door een afwisselend landschap vol wijnvelden, kloosters en kastelen. De route loopt van Genève helemaal tot aan Port Saint-Louis-du-Rhône, waar de rivier uitmondt in de Middellandse zee. Vanuit Bollène werd de route vrij snel opgepikt richting Donzère, waar Christian en Thijs direct getrakteerd worden op een indrukwekkend uitzicht van het Rhône dal met de ansichtkaart waardige Alpen silhouetten op de achtergrond.

In Donzère werd de Rhône voor de eerste oversteken over een statige brug. De toon was daarmee meteen gezet. De rest van de dag zou de Rhône nog vele malen overgestoken worden, waarbij de ene brug nog ouder/mooier was dan de andere.

Al vroeg op de dag passeerde Thijs en Christian de oude bisschopsstad Viviers, waar maar liefst negen historische monumenten te bezichtigen waren. Vanwege de tijd werd alleen de Pièce de résistance van het stadje, de Kathedraal in het centrum, bezocht. Tijdens het ancien régime was Viviers de hoofdstad van de provincie Vivarais. Dat er grote hoeveelheid dukaten in de regio aanwezig waren, viel nu nog steeds goed te zien in Viviers. Het ene stadsdeel was nog mooier dan het andere.

Ook op de rest van de route was er genoeg om van te genieten. De bruggen die de Romeinen over de Rhône gebouwd hadden waren praktisch intact. Dat gold echter niet voor alle fietspaden op de route. Verwende Nederlanders verwachten vaak een gladde asfaltbaan, maar dat is in Frankrijk een uitzondering. Ook op de derde dag lagen er genoeg betonplaten, keien, shotter en schelpenpaden in de route.

Gelukkig was dat geen probleem voor Thijs en Christian. Door de opgedane ervaring van de afgelopen jaren waren ze er uitstekend op voorbereid. De titanium fietsen met 32mm banden in combinatie met de beste fietstassen voorkwam veel ergernis. De landelijke paadjes hebben gelukkig vaak ook hun charme, zo ook op de derde daag waar ze te grazen genomen werden door een kudde schapen en geiten!

De route passeerde de middeleeuwse steden Montemeliar & Valence op de westoever, waarna er op de wat bredere paden een beetje tempo gemaakt kon worden richting Lyon. Een rivier stroomt zelden omhoog, dus liep de route de hele dag omhoog gezien het feit dat er tegen de stroom in gereden moest worden. Ondanks dat werd Lyon iets na 10 uur bereikt.

Christian en Thijs bestelde snel een uber eats, maar hun ogen bleken toch iets groter dan hun maag. Zelfs na 700km in 3 dagen waren 2XXL pizzas met een bord pasta erbij er teveel aan.

Nog voldaan van de pizza begonnen Christian en Thijs om 8 uur aan hun volgende monsteretappe van 250km naar Dijon. De dag begon met de doorkruisen van Lyon. Deze drukke 3e stad van Frankrijk had wonderwel overal fietspaden, waardoor die redelijk vlot doorkruist werd. Net buiten de stad arriveren ze bij een vreemde combi van een bakkerij & bloemist, met zelfs een Gorilla in de zaak, voor een korte eetstop.

In Lyon was de Rhône ingewisseld voor de Saône, en het contrast met de Rhône vallei kon niet groter zijn. Geen mooie bruggen, maar lege polderlandschappen vol vervallen gebouwen met af en toe een uitgestorven spookdorpje waarvan je denkt dat er weer een lockdown is afgekondigd. Het mooie weer van de dag ervoor was ook verdwenen, het regende de hele ochtend flink en de wind blies stevig in het gezicht. Tot overmaat van ramp merkte Thijs dat zijn ketting niet lekker meer liep. Deze bleek volledig naast de achterkooi gelopen te zijn, en aan vervanging toe te zijn. In rap tempo wist fietsdoctor Thijs de ketting te vervangen waardoor verder gereden kon worden.

Het vinden van een bakkertje bleek in deze streek een enorme opgave. In geen een van de vervallen gehuchten was enige activiteit of de aanwezigheid van locals bespeuren. De waterblaas van Thijs stond al even leeg, maar gelukkig had kameel Chrtistian nog een volle bidon voor hem, waarmee de tussenstop in Charlon-sur-Saone, na ruim 160km, gehaald werd.

Gelukkig droogde het gedurende de dag op waardoor alle extra attributen uit konden, maar het het volgende obstakel diende zichzelf alweer snel aan. De eindeloze fietspaden over iets wat ze in deze regio asfalt noemen gingen over in serieuze gravel paden. Dat hield deze echte avonturiers natuurlijk niet tegen.

Niet veel later diende namelijk een stuk met eindeloze jaagpaden zich aan als parcours voor het slotstuk van de etappe. Het tempo kon weer wat omhoog en tikten de laatste kilometers wat sneller weg. Het nadeel van de ‘flow’ waar je op zulke saaie stukken in terecht komt is dat je denkt dat de steeds herhalende wegobstakels overal hetzelfde zijn. Iedere 2km dezelfde halve houten poort waar je van rechts naar links doorheen stuurt en dat 10x achter elkaar, tot je er ineens van links naar rechts doorheen moet. Christian deed even alsof hij Mathieu van der Poel in de finale van Parijs-Roubaix was, en wist daarmee een crash te voorkomen.

Op de adrenaline die hierbij vrij kwam haspelden ze de laatste 10km af. Rond half negen reden ze de buitenwijken van Dijon binnen, en kon na 250 km ingecheckt worden bij wederom een budget hotel. Na een snelle douche werd in een Grillrestaurant naast het hotel snel bijgetankt. Op het menu stonden een ijskoud herstelbiertje en een flinke steak met portie friet. Daarna werd snel het bedje opgezocht, want er wachtte de volgende ochtend een etappe van 280km.

De dag begon bar en boos. De vermoeidheid hakte er stevig in en een flink koude douche op de slechte wegen/karresporen zorgde ervoor dat de eerste 100 kilometer voor geen meter liepen. Maar als je lang genoeg doortrapt, komt er vanzelf een eind aan.

De rit ging dwars door het Franse hart van de “Diagonale du vide” die gekenmerkt wordt door een zwakke economie, lage bevolkingsdichtheid, bevolkingsdaling, achtergebleven infrastructuur maar bovenal een aantal achterlijke achtergebleven pipos zonder werkende hersencellen of geldig rijbewijs. Zelden hadden Christian en Thijs zoveel near misses op een dag gehad.

Na het eerste blok van 4 uur trappen kwam de lunch in zich, waar clubheldin Marina van Dijk werd ingeschakeld voor taartadvies.

Na de lunch stop liep de route door het land van Jeanne d’Arc, wat nog best wisselvallig was. Het begon met een passage dwars door de indrukwekkende vestingstad Langres, een gigantische burcht omringd door 12 torens en 7 imposante poorten, en een negentiende-eeuwse citadel. Langres werd aansluitend gevolgd door het grote intact gebleven Fort de Peigney. Het werd gebouwd in de late jaren 1800 als nieuwe defensieve linie tegen de Duitsers, die na de Frans-Duitse oorlog de Moezzel en Elzas in bezit hadden. Daarna werd de basiliek van Jeanne d’Arc bereikt.

Jeanne d’Arc was een nationale heldin die tijdens de 100-jarige oorlog hielp de Britten de verslaan. Ze beweerde visioenen te hebben van onder andere de heilige Catharina, Margaretha, en de aartsengel Michaël. De eerste jaren wist ze het Franse leger naar grote successen te leiden, maar daarna ging het bergafwaarts. Ze werd gevangen genomen en eindigde op de brandstapel.

De tragiek daarvan leek neergedaald op de regio, want er viel behalve een spectaculaire zondondergang werkelijk niks te beleven in de laatste 120km. Bij Christian was het kaarsje ondertussen helemaal leeg, dus deed Thijs het leeuwendeel van het kopwerk. Gezien de omstandigheden werd toch maar besloten op te drogen in een Formule 1 isolatie cel in plaats van een camping. In Verdun bleken echter alle hotels vol te zitten. Gelukkig werd er vanuit het thuis front een geblokkeerde booking.com kamer geboekt, waardoor er toch een dak boven het hoofd van Thijs en Christian hing.

De zesde dag had eigenlijk de laatste dag van de Retour de France moeten zijn, maar vanwege hondenweer werd besloten de etappe op te splitsen in twee delen. De start in Verdun werd uitgesteld in de hoop op beter weer, maar het mocht niet baten. Het regende de hele dag door.

Gelukkig bood de ultraweather gear genoeg bescherming, dus werd er rond half 11 vertrokken. Het historische centrum van Verdun werd zo vakkundig gemeden dat je bijna zou denken dat er twee cultuur barbaren op de fiets zaten, maar het was toch echt het weer wat tot deze beslissing leidde.

De route verliep de eerste uren langs de Maas. Onderweg werden ontelbaar veel monumentjes gepasseerd die deden herinneren aan de Slag om Verdun, die slag was een van de bloedigste veldslagen uit de Eerste Wereldoorlog. Bij Verdun probeerde de Duitse opperbevelhebber Erich von Falkenhayn de leegbloedingstactiek toe te passen. De leegbloedingstactiek betekent grofweg: zoveel mogelijk jonge mensen de dood in jagen op een plek die de vijand (in dit geval Frankrijk) niet zal opgeven, om ze zo uit te putten. Bij Verdun vielen ruim 300.000 doden, en raakten ruim 550.000 soldaten gewond.

In de streek viel verder weinig te beleven. Er werd gestaag progressie geboekt langs de Maas, tot er ineens een imposant bouwwerk in de verte verscheen. Bij Villy La Ferte stond een groot monument ter nagedachtenis aan de ‘Heros de Villy La Ferte.’ Dit fort was het enige fort van de Maginotlinie die tijdens de Duitse blitzkrieg aanval op Frankrijk aangevallen werd. Alle 107 Franse soldaten die het fort verdedigden kwamen om het leven.

Nadat er even stil gestaan was bij de vrijheid werd verder gereden naar Sedan. Daar werd de plaatselijke McDonalds met een bezoekje vereerd. Niet alleen konden er wat calorieën bijgetankt worden, de zeiknatte kleding kon ook opdrogen.

Na 2,5 uur werd de Mac verlaten, en werd de route weer verder gezet. Christian dacht ondertussen een binnendoortje gevonden te hebben op Noah’s route,  en koerste aan op de Belgische grens. Al snel kwam hij erachter waarom Noah een iets langere route had gekozen, in de Ardennen is het namelijk alleen langs de Maas vlak. In plaats van op een licht dalend fietspad te rijden, moesten er nu een paar serieuze heuvels overwonnen worden.

In de stromende regen werd doorgebuffeld richting Namur. De natte afdalingen waren op de zwaar beladen fietsen geen pretje, maar zonder grote moeilijkheden werd laat in de avond Namur bereikt.

De volgende ochtend werd om 9 uur begonnen aan het staartje van wederom een bizar avontuur. De laatste 160km richting Helvoirt vlogen voorbij. Vanuit Namur moest een klim overwonnen worden, maar vanaf daar ging het alleen nog maar bergaf over (bekende) jaagpaden naar Nederland.

Met het einddoel in zicht waren zowel het moraal als de snelheid hoog. Om 1 uur werd Nederland bereikt, en een uurtje later de eindstreep in Helvoirt. Van de drie (re)tour de france’s was dit de editie die het best verlopen was! Zonder veel incidenten waren de 1600km en 10.00hm voltooid. Op naar een nieuw editie volgend jaar!